ระบบปฏิบัติการของคอมพิวเตอร์แต่ละแพล็ตฟอร์มจะมีการจัดการระบบไฟล์ใน Harddisk ที่แตกต่างกัน บางระบบสามารถใช้ระบบไฟล์ได้หลายรูปแบบ โดยระบบไฟล์นั้นเป็นตารางที่ใช้บอกตำแหน่งของข้อมูลต่างๆ ที่อยู่บน Harddisk ว่าอะไรอยู่ตรงไหน ปกติเมื่อซื้อ Harddisk มาใหม่ ต้องทำการ Format Harddisk ก่อนที่จะนำไปบรรจุข้อมูล การ Format Harddisk เป็นการแบ่ง Harddisk ออกเป็นส่วนๆ เพื่อให้คอมพิวเตอร์รู้ว่าตำแหน่งของข้อมูลอยู่ตรงไหน ระบบไฟล์ที่เป็นที่รู้จักกันมากมีดังต่อไปนี้
1. File allocation Table (FAT) เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ในระบบปฏิบัติการในตระกูล Microsoft และเป็นระบบไฟล์ที่มีพัฒนาการมาอย่างต่อเนื่อง ระบบไฟล์ในตระกูลนี้มีลักษณะคือ เป็นการกำหนดหมายเลขให้กับทุก ๆ Cluster ในแต่ละ Partition แล้วทำการสร้างตารางที่มีจำนวนช่องตามจำนวน Cluster นั้น เพื่อเป็นการระบุสถานที่หรือ Cluster ที่ทำการเก็บข้อมูลของไฟล์แต่ละไฟล์ และมีตารางอีกตารางหนึ่งที่เรียกว่า Directory สำหรับเก็บข้อมูลรายละเอียดของไฟล์ เช่น Attribute ต่าง ๆ และ หมายเลข Cluster เริ่มต้นที่เก็บตัวข้อมูลจริง ๆ ระบบไฟล์ FAT มีหลายรุ่นดังต่อไปนี้
a) FAT 12 เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ใน Floppy Disk และ Harddisk ที่มีขนาดไม่เกิน 16 MBs หมายเลข Cluster มีขนาด 12 บิท จึงสามารถอ้างถึง Cluster ได้เพียง 4096 clusters เท่านั้น
b) FAT 16 ใช้ตัวเลขขนาด 16 บิท ในการกำหนดหมายเลข Cluster จึงกำหนดหมายเลขได้ 65536 หมายเลข ระบบไฟล์นี้ มีใช้ในระบบปฏิบัติการของ Microsoft ทุกรุ่น Partition ที่จะใช้ระบบไฟล์นี้ได้ ต้องมีขนาดไม่เกิน 2GBs. FAT 16 ได้รับการปรับปรุงให้มีความสามารถมากขึ้นใน Windows 95 เพื่อให้สามารถใช้งานกับไฟล์ที่มีชื่อยาวได้ไม่เกิน 256 ตัว เรียก FAT 16 รุ่นนี้ว่า Virtual FAT หรือ VFAT
c) FAT 32 ระบบไฟล์ระบบนี้จะใช้หมายเลขขนาด 28 บิท ซึ่งตามทฤษฎีจะสามารถกำหนด Cluster ได้มากถึง 268,435,456 Clusters และสามารถใช้กับ Partition ที่มีขนาดใหญ่ได้ถึง 2 TeraBytes ระบบไฟล์แบบ FAT32 นี้มีใช้ใน Windows 95 OSR2 ขึ้นไป แต่ใช้ไม่ได้ใน Windows NT
Attribute | FAT12 | FAT16 | FAT32 |
Used For | Floppies and very small hard disk volumes | Small to moderate- sized hard disk | Medium-sized to very large hard disk volumes |
Size of Each FAT Entry | 12 bits | 16 bits | 28 bits |
Maximum Number of Clusters | 4,086 | 65,526 | ~268,435,456 |
Cluster Size Used | 0.5 KB to 4 KB | 2 KB to 32 KB | 4 KB to 32 KB |
Maximum Volume Size | 16,736,256 | 2,147,123,200 | about 2^41 |
ตารางที่ 2 แสดงค่าข้อจำกัดต่าง ๆ ของ ระบบไฟล์แบบ FAT
2. New Technology File System (NTFS) ในขณะที่ Microsoft ได้ทำการพัฒนาระบบปฏิบัติการที่เรียกว่า Windows NT ได้พิจารณาระบบไฟล์ที่จะจำมาใช้ โดยมีข้อกำหนดหลาย ๆ อย่างที่จะเป็นระบบไฟล์ที่ดี มีระบบการรักษาความปลอดภัย และสามารถใช้กับ Harddisk ที่มีความจุสูงได้ ระบบไฟล์ที่ได้รับการพัฒนาโดยข้อกำหนดเหล่านี้คือ ระบบไฟล์แบบ NTFS ระบบไฟล์นี้ นำมาใช้ในระบบปฏิบัติการ Windows NT และใช้มาจนถึงปัจจุบัน โดยได้รับการพัฒนามาอย่างต่อเนื่อง NTFS สามารถใช้กับ Partition ที่มีขนาดใหญ่ที่สุดเท่ากับ 2 ยกกำลัง 64 ไบท์ หรือ 16 ExaBytes การทำงานของ NTFS มีลักษณะที่แตกต่างจาก FAT อย่างสิ้นเชิง NTFS จะสร้างไฟล์ขึ้นมาชุดหนึ่งที่ทำหน้าที่เก็บ Information ของแต่ละ Partition ไฟล์เหล่านี้จะถูกสร้างขึ้นมาโดยอัตโนมัติ ตั้งแต่ตอนที่ทำการ Format แต่ละ Partitionไฟล์เหล่านี้เรียกว่า MetaData Files NTFS ที่เป็นที่รู้จักกันมี 2 รุ่น คือ
a) NTFS 1.1 หรือ NTFS 4.0 เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ใน Windows NT 4.0
b) NTFS 5 เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ใน Windows 2000,XP,2003
3. Unix File System เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ในระบบปฏิบัติการ UNIX และ LINUX ระบบไฟล์ประเภทนี้จะลักษณะโครงสร้างที่แตกต่างจากระบบไฟล์ที่กล่าวมาก่อนหน้านี้ คือจะมองทุกสิ่งเป็นไฟล์ เริ่มจาก root แล้วแตกออกเป็น Sub Directory ลงไปเป็นโครงสร้างแบบ Tree ในแต่ละ Node จำมีการเก็บ information และ access control สำหรับรักษาความปลอดภัย
4. High Performance File System (HPFS) เป็นระบบไฟล์ที่ใช้ในระบบปฏิบัติการ OS2 เป็นระบบไฟล์ที่มีโครงสร้างคล้ายกับ NTFS
Operating
System | FAT | NTFS | HPFS | UNIX |
FAT12 | FAT16 | VFAT | FAT32 | 1.1 / 4.0 | 5.0 |
MS-DOS (Straight) | Yes | Yes, DOS 3.0 or later | -- | -- | -- | -- | -- | -- |
Windows 3.x | Yes | Yes | -- | -- | -- | -- | -- | -- |
Windows 95A | Yes | Yes | Yes | -- | -- | -- | -- | -- |
Windows 95B / 95C | Yes | Yes | Yes | Yes
(OEM) | -- | -- | -- | -- |
Windows 98 / 98SE / ME | Yes | Yes | Yes | Yes | -- | -- | -- | -- |
Windows NT | Yes | Yes | Yes | -- | Yes | Y | Yes | X |
Windows 2000 | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes | X | X |
Windows 2003 | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes | X | X |
OS/2 | Yes | Yes | Yes | Yes | -- | -- | Yes | |
UNIX / Linux | Yes | Yes | Yes | Yes | Read
Only | Read
Only | Yes | Yes |
X : Third Party? Y: Partial, with NT 4.0 SP4
ตารางที่ 3. แสดงรายละเอียดการ Compatible ของระบบไฟล์ชนิดต่าง ๆ
){kind=link}